Frå Dnipropetrovsk til Dnipro

Det er eit ledd i ei omfattande avsovjetisering av stadnamn, der namn som refererer til personar eller omgrep knytte til sovjetregimet, blir endra. Gjennom tidene har byen Dnipro hatt fleire namn, men namnet Dnipropetrovsk, som han fekk i 1926, var knytt til kommunistleiaren Hryhorij Petrovskyj, ein sentral politikar i Ukraina under Stalin.

Bynamnet Dnipro er samstundes det ukrainske namnet på den store elva som vi i Noreg gjerne kjenner under det russiske namnet Dnepr. Elva renn òg gjennom hovudstaden Kyiv. Dnipro har vore ei viktig transportåre langt attende i tid, mellom anna brukt av skandinaviske vikingar på veg til Miklagard, altså Konstantinopel. Sjølve byen Dnipro er i dag kjend for fotballaget med same namn, som har gjort det godt internasjonalt ved fleire høve. Fotballaget Dnipro er òg representert i den ukrainske troppen til fotball-EM som tar til i komande veke.

Når vi skriv eit utanlandsk namn på norsk, bruker vi oftast den forma namnet har på den aktuelle staden (endonymi). Av og til er det likevel hevd for å bruke namn som skriv seg frå ein annan stad eller ei anna tid (eksonymi). For namn i Ukraina har begge prinsippa vore aktuelle. Som kjent er både ukrainsk og russisk språk i bruk i Ukraina, men ukrainsk er einaste offisielle språk. På norsk var det før vanlegast å bruke russiske former av namn i landet, men i dag tilrår vi at ein bruker dei ukrainske formene, til dømes Kyiv, Odesa og Dnipro. Du finn desse namna på lista vår over utanlandske stadnamn. Offisielle reglar for transkripsjon av ukrainsk og andre slaviske språk som bruker det kyrilliske alfabetet, finn du her.

---

Foto: Marco Fieber – Dnipropetrovsk (Lisens: CC BY-SA 2.0).